[GIẢI ĐÁP] Quy trình xử lý rác thải là gì? Lợi ích và cách áp dụng

Việc áp dụng quy trình xử lý rác thải phù hợp và đúng cách có thể mang đến những tác động tích cực. Bài viết sau đây sẽ mang đến cho bạn đọc cái nhìn toàn diện nhất về các vấn đề liên quan để cùng định hướng biện pháp xử lý rác tối ưu, góp phần bảo vệ môi trường sống của cả cộng đồng.

Sử dụng quy trình xử lý rác thải phù hợp mang đến hiệu quả tối ưu

1. Quy trình xử lý rác thải là gì

Quy trình xử lý rác thải cần thực hiện theo các bước nhất định với phương pháp phù hợp

Quy trình xử lý rác thải là một loạt các thao tác được tiến hành theo phương pháp nhất định nhằm mục đích xử lý, tái chế hoặc loại bỏ chất thải, rác thải một cách hiệu quả và an toàn.

Một quy trình xử lý rác thải thường bao gồm các bước sau:

Bước 1: Phân loại rác

Rác thải sẽ được tách biệt và phân chia thành từng nhóm dựa trên các đặc điểm tính chất và thành phần của chúng. Từ đó, giúp chúng ta xác định biện pháp xử lý rác thải phù hợp cho từng loại.

Rác thải thông thường sẽ được phân loại thành: rác hữu cơ, rác vô cơ, rác tái chế.

Bước 2: Thu gom rác thải

Đây là khâu tập hợp rác theo từng chủng loại từ các nguồn khác nhau. Hoạt động thu gom rác có thể được tiến hành bởi nhân viên môi trường phụ trách trên khu vực và thực hiện tại:

• Thu gom rác ở các hộ gia đình và trong khu dân cư
• Thu gom rác từ các nhà máy công nghiệp, xí nghiệp, công ty, cửa hàng,…
• Thu gom rác ở các cơ sở y tế, bệnh viện
• Thu góm rác ở trường học, cơ sở giáo dục thường xuyên
• Thu gom rác công cộng và khu vực đô thị

Bước 3: Vận chuyển đến nơi tập kết

Bước tiếp theo của quy trình xử lý rác thải sau khi đã thu gom đó là vận chuyển rác đến các điểm tập kết trên địa bàn. Khâu vận chuyển sẽ do công ty môi trường phụ trách và được thực hiện theo lịch trình cụ thể hàng ngày. Phương tiện được sử dụng để vận chuyển là các loại xe chuyên dụng như xe tải chở rác, container rời,…

Lưu ý: Với các loại rác độc hại, nguy hiểm, sau khi thu gom phải tiến hành đóng gói cẩn thận rồi mới đưa đến điểm tập kết.

Bước 4: Xử lý rác thải theo biện pháp phù hợp

Tùy từng loại rác khác nhau mà chúng ta sẽ áp dụng biện pháp xử lý rác thải phù hợp. Ví dụ như:

• Rác thải hữu cơ: Xử lý bằng cách chôn lấp hoặc mang đi chế biến thành phân bón
• Rác thải tái chế: Đưa vào các cơ sở tái chế để tái sản xuất thành đồ dùng
• Rác thải y tế: Tiệt trùng và đốt cháy trong lò đốt chuyên dụng,…

2. Lợi ích khi thực hiện quy trình xử lý rác thải

Việc áp dụng quy trình xử lý rác thải hợp lý mang đến hiệu quả cao, từ đó mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho môi trường, cộng đồng và xã hội. Cụ thể như:

Quy trình xử lý rác thải hiệu quả giúp bảo vệ môi trường

Quy trình xử lý rác thải hiệu quả giúp ngăn chặn các loại rác độc hại có khả năng gây ô nhiễm ra ngoài môi trường và ngăn chặn sự bành trướng của các bãi rác. Điều này sẽ giúp bảo vệ an toàn cho môi trường tự nhiên, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên đất và kéo dài tuổi thọ cho các bãi rác.

Tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên và các nguồn năng lượng

Tái chế rác cho phép người dùng tiếp tục sử dụng các nguyên liệu đã có thay vì sản xuất sản phẩm trên nguyên liệu mới. Nhờ đó, giúp tiết kiệm đáng kể tài nguyên thiên nhiên và năng lượng tiêu thụ cần thiết cho các hoạt động sản xuất.

Bên cạnh đó, các biện phápp xử lý rác thải như đốt cháy có thể sinh ra năng lượng tái tạo và sử dụng sản xuất hơi nước, điện hoặc nhiên liệu. Điều này giúp giảm sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng truyền thống và thúc đẩy quá  trình phát triển bền vững trong ngành xử lý rác.

Bảo vệ sức khỏe cộng đồng

Áp dụng quy trình xử lý rác hiệu quả mang đến nhiều lợi ích cho công đồng

Xử lý rác thải đúng cách và hiệu quả cũng góp phần không nhỏ giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Hoạt động tiêu diệt vi khuẩn, vi rút và chất gây ô nhiễm trong rác thải y tế ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm và bùng phát dịch bệnh. Đồng thời, việc giải quyết các nguồn rác sinh hoạt, ngăn không cho chúng tích tụ trong môi trường xung quanh cũng giảm bớt các mầm bệnh liên quan.

Tạo công ăn việc làm cho người lao động

Công việc thu gom, xử lý rác thải đòi hỏi sự tham gia của nhiều nguồn lực, trong đó yếu tố con người đóng vai trò chủ chốt. Chính vì vậy, khi áp dụng quy trình xử lý rác thải, chúng ta cũng tạo ra được công việc cho người lao động ở nhiều khu vực.

3. Hướng dẫn áp dụng quy trình xử lý rác thải hiệu quả

Quy trình xử lý rác thải chỉ hiệu quả khi được áp dụng đúng lúc đúng chỗ và đúng người. Cụ thể:

Phạm vi áp dụng

Quy trình xử lý rác thải có thể áp dụng ở nhiều địa điểm với các cấp độ khác nhau. Ví dụ như:

Tại nhà riêng và cộng đồng

Tại đây, các cá nhân và hộ gia đình có thể thực hiện việc phân loại rác tại nguồn, tái chế và tiết kiệm tài nguyên. Một số ý tưởng tái chế rác đơn giản có thể tham khảo như tái sử dụng giấy, tái sử dụng chai,lọ nhựa, thủy tính,…

Trung tâm tái chế rác thải

Là nơi đảm nhận việc thu gom, phân loại và xử lý rác thải tái chế với quy mô lớn và công nghệ tiên tiến. Ở đây, các vật liệu như giấy, nhựa, kim loại, thủy tinh và vải được tách ra, làm sạch và chế biến thành nguyên liệu tái chế.

Nhà máy xử lý rác thải

Xử lý rác thải tại nhà máy

Nhà máy xử lý rác thải là nơi phụ trách xử lý lượng lớn rác thải từ các khu vực khác nhau. Các loại rác thải có thể được xử lý bằng cách đốt cháy, tái chế, chế biến hoặc chôn cất. Nhà máy xử lý rác thải thường sử dụng công nghệ hiện đại để tối ưu hóa quy trình xử lý và giảm tác động tiêu cực đến môi trường.

Bãi chứa rác:

Bãi chứa rác, hay còn được gọi là bãi rác, là nơi chứa tập trung các loại rác thải không được tái chế.  Các bãi rác thường áp dụng các biện pháp kiểm soát và ngăn chặn tiếp xúc giữa rác thải và môi trường như dùng lót chống thấm HDPE, lắp đặt hệ thống thu hồi khí thải, nước thải,….

Đối tượng áp dụng

Để đảm bảo hiệu quả xử lý tối ưu cần sự chung tay của tất cả các cá nhân, tổ chức

Để đảm bảo hiệu quả xử lý rác thải tối ưu, chúng ta cần sự góp sức chung tay của mọi cá nhân, tổ chức, đoàn thể. Mỗi đối tượng sẽ thực hiện vai trò của mình dựa trên khả năng đảm đương.

Chính phủ và cơ quan quản lý môi trường

Chính phủ và cơ quan quản lý môi trường tại các cấp độ (quốc gia, khu vực, địa phương) có trách nhiệm xây dựng chính sách, quy định và quy trình xử lý rác thải. Họ định ra các tiêu chuẩn và hướng dẫn cho việc xử lý rác thải và đảm bảo tuân thủ các quy định môi trường liên quan.

Các cơ quan và tổ chức quản lý rác thải

Các cơ quan và tổ chức quản lý rác thải, như các cơ quan môi trường, công ty quản lý rác thải hoặc các cơ quan chịu trách nhiệm xử lý rác thải, có nhiệm vụ quản lý và giám sát quy trình xử lý rác thải. Họ thường đảm nhận vai trò trong việc phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải theo quy trình đã được đề ra.

Các nhà sản xuất và doanh nghiệp

Các nhà sản xuất và doanh nghiệp có trách nhiệm xử lý rác thải từ hoạt động sản xuất và kinh doanh của mình. Họ phải tuân thủ các quy định và quy trình xử lý rác thải theo yêu cầu pháp luật và thực hiện các biện pháp như tái chế, chế biến hoặc xử lý an toàn rác thải tạo ra từ hoạt động của mình.

Cộng đồng và người dân

Cộng đồng và người dân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý rác thải. Việc phân loại rác thải tại nguồn, tái chế và thực hiện các biện pháp xử lý đúng cách là trách nhiệm của mỗi người dân. Quy trình xử lý rác thải chỉ có thể thành công nếu có sự tham gia tích cực của cộng đồng.

Xây dựng quy trình xử lý rác thải phù hợp

Xây dựng quy trình xử lý rác cần có sự tính toán, tham khảo kỹ càng

Việc xây dựng quy trình xử lý rác thải cần một quá trình cân nhắc và tham khảo từ các quy định, tiêu chuẩn, hướng dẫn của cơ quan quản lý môi trường và tài liệu liên quan về quản lý rác thải. Sau đây là một số bước cơ bản giúp thiết lập thành công một quy trình xử lý rác thải hiệu quả, phù hợp:

Đánh giá tình hình rác thải

Thực hiện một đánh giá chi tiết về loại hình và khối lượng rác thải được tạo ra. Xác định các loại rác thải như rác hữu cơ, rác tái chế, rác nguy hại, rác y tế, rác công nghiệp và những yêu cầu đặc biệt của từng loại rác thải.

Phân loại và thu thập rác thải

Xác định các phương pháp và hệ thống phân loại và thu gom rác thải phù hợp. Xem xét sự phân loại tại nguồn, bố trí các thùng rác phù hợp và xác định lịch trình thu gom rác thải hiệu quả.

Lựa chọn công nghệ xử lý

Tùy thuộc vào loại rác thải và quy mô, lựa chọn các công nghệ xử lý phù hợp như tái chế, chế biến, xử lý nhiệt, xử lý sinh học, hoặc chôn lấp. Cần xem xét các yếu tố như hiệu suất, khả năng tái sử dụng tài nguyên, tiêu chuẩn môi trường, và khả năng triển khai công nghệ trong điều kiện địa phương.

Quy trình vận chuyển và xử lý

Xác định các phương pháp vận chuyển rác thải từ nơi thu gom đến nơi xử lý. Bảo đảm rằng quá trình vận chuyển được thực hiện theo quy định và đảm bảo an toàn cho môi trường và con người. Đối với quy trình xử lý, cần xác định các bước và công nghệ cụ thể, kết hợp với việc kiểm soát môi trường và quản lý nguy cơ.

Giám sát và đánh giá

Đặt các tiêu chí và chỉ tiêu giám sát để đảm bảo quy trình xử lý rác thải hoạt động hiệu quả và tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường. Thực hiện việc đánh giá định kỳ về hiệu quả, khả năng cải thiện và tuân thủ quy trình xử lý rác thải.

Đào tạo và tạo động lực

Đào tạo và nâng cao nhận thức cho nhân viên liên quan về quy trình xử lý rác thải, quy định an toàn và quy trình vận hành. Tạo động lực và cam kết từ các cơ quan, tổ chức và cộng đồng để thực hiện quy trình xử lý rác thải một cách đúng đắn và hiệu quả.

4. Một số mô hình xử lý rác thải

Một số mô hình xử lý rác thải đã được áp dụng thành công hiện nay có thể kể đến như:

4.1 Mô hình xử lý rác thải hộ gia đình

Mô hình hố rác di động

Mô hình hố rác di động

Mô hình hố rác di động được thực hiện theo hình thức đào hố để chôn rác hữu cơ dễ phân hủy xuống đất và dùng nắp đậy kín. Rác sau khi phân hủy sẽ được lấy làm phân bón cây trồng hoặc dùng trong các hoạt động cải tạo đất. Mô hình này là biện pháp xử lý rác tạm thời và thường được áp dụng cho các khu vực không có hệ thống quản lý rác thải định kỳ.

Hiện tại, mô hình hố rác di động đã được hơn 281 chị em phụ nữ ở ấp Mỹ Chánh B (xã Mỹ Hội, Huyện Cái Bè, Tiền Giang) tham gia và xây dựng thành công tại gia đình.

Mô hình phân loại, xử lý rác thải bằng men vi sinh

Mô hình phân loại, thu gom, xử lý rác thải bằng men vi sinh

Mô hình được triển khai dựa trên hoạt động khuyến khích chị em phụ nữ sử dụng túi vải đi chợ thay vì túi nilong. Đồng thời tăng cường thu gom, phân loại rác và cho vào thùng rác chuyên dụng để xử lý với men vi sinh.

Mô hình xử lý rác thải này đã được áp dụng thành công tại huyện Đô Lương, Nghệ An với hơn 3.057 hộ tham gia.

4.2 Dự án xử lý rác thải hiệu quả

Điện rác hiện đang là một trong những dự án xử lý rác thành công tại Việt Nam và trên toàn thế giới

Dự án điện rác (hay còn gọi là dự án xử lý rác thành năng lượng) là một loại dự án môi trường nhằm tận dụng rác thải và chuyển đổi nó thành nguồn năng lượng tái tạo. Dự án này thường bao gồm việc xây dựng các nhà máy xử lý rác thải hoặc khu vực xử lý rác thải tập trung, nơi rác thải được chuyển đổi thành nhiên liệu hoặc sản xuất năng lượng. 

Quy trình xử lý rác thải biến chúng thành điện năng thường thông qua 2 phương pháp là đốt cháy hoặc phân hủy sinh học.

Hiện tại, đây đang là môt trong những dự án xử lý rác thải hiệu quả nhất và đang được triển khai ở một số cơ sở như Vĩnh Tân (Đồng Nai), Sóc Sơn (Hà Nội), Phù Ninh (Phú Thọ), Củ Chi (TP.HCM),…

Từ những phân tích chi tiết liên quan đến vấn đề quy trình xử lý rác thải được đề cập trong bài, hẳn rằng bạn đọc đã có thêm được không ít kiến thức hữu ích. Trong trường hợp còn bất cứ thắc mắc nào cần hỗ trợ, xin vui lòng liên hệ Hành Tinh Xanh để được tư vấn nhé!

Thông tin liên hệ

• TRỤ SỞ CHÍNH

Địa chỉ: 524 Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội

Số điện thoại:0981 228 766

• CHI NHÁNH PHÍA NAM

Địa chỉ: 167/2 đường Bờ Bao Tân Thắng, P.Sơn Kỳ, Q.Tân Phú, TP.HCM.

Số điện thoại:0912 026 829